چگونه شوره آجر نما را تمیز کنیم و از آن جلوگیری کنیم؟

• شوره ساختمانی چیست؟

شوره، ماده ای پودری که بر سطح دیوارهای بنایی ظاهر شده و ناشی از تبخیر آب و رسوب نمکهای محلول در آجر، ملات، دوغاب، شن و آب مورد استفاده است و همواره سبب ایجاد مشکلاتی شده است. شوره از دو ماده نمک و آب تشکیل شده که با تبخیر آب می‌تواند به رنگ های مختلف، سفید، سبز، قهوه ای یا زرد بسته به نوع نمک نامحلول باشد که متداولترین آن به رنگ سفید می‌باشد. از هزاران سال پیش تاکنون تلاش، هزینه و آزمایشات زیادی برای ریشه یابی، روش های جلوگیری، رفع و حذف شوره انجام گرفته است اگرچه تعدادی راهکار بدست آمده است اما هنوز راه حل قطعی برای جلوگیری از ایجاد شوره کشف نشده است.

• چگونه شوره آجر نما را تمیز کنیم؟

وشهای رفع شوره برای سطوح آجری و سنگی ممکن است کمی متفاوت باشد اما روشهای زیر را می‌توان برای رفع هر دو آنها بکار برد:

●ساییدن با استفاده از پارچه با بافت زبر مثل گونی نخی، در صورتی که شوره با سختی بالا بر روی سطح تشکیل نشده باشد. استفاده از سمباده زبر ممکن است باعث از بین رفتن لعاب روی آجر یا صیقل روی سنگ شود بنابراین باید از نیروی حرفه ای در این روش استفاده کرد.
●با سایش از نوع ماسه پاشی خشک نیز می‌توان نمک های رسوبی بر سطح دیوار را برطرف نمود.
●استفاده از برس همراه فشار آب با استفاده از واتر جت، البته باید مراقب بود آب خود عاملی برای ایجاد شوره بیشتر نشود (حداقل استفاده از آب)
●شستشو و حذف شوره دیوار آجری با ترکیب آب گرم و بخار آب بسیار ساده است و توسط دستگاه مخصوص انجام می‌شود. البته این روش مقرون بصرفه نیست.

●استفاده از مواد اسیدی بسته به نوع شوره می‌تواند راه دیگری برای از بین بردن شوره باشد. سرکه، محلول ۱ به ۱۲ جوهر نمک، مخلول ۱ به ۱۰ فلوئوریک اسید و محلول ۱ به ۹ فسفریک اسید می‌تواند برای از بین بردن شوره آجر بکار رود. سطح نما بایستی با آب برای رفع اسید باقیمانده شستشو داده شود. البته از استفاده جوهرنمک بر سنگ باید خودداری شود که موجب از دست رفتن کیفیت ظاهری سنگ خواهد شد.
●استفاده از اسید فسفریک برای پاک کردن زنگ آهن، با سمپاش و یا برس انجام می‌گردد که معایبی دارد، این اسید موجب خوردگی سطح شیشه، از بین بردن جلای سنگهای نما و فاسد و گاهی سوراخ کردن تخته های زیر پایی و پاشیدن این اسید موجب سوختگی شدید دست و بدن می‌شود.
●استفاده از شوینده های شوره مخصوص نما، که به دلیل استفاده کمتر آب و مواد ایمن روش مطمئن تری می‌تواند باشد.

انواع شوره های ساختمانی

برای رفع شوره آجر و سنگ نما، قبل از هر اقدامی بایستی ریشه یابی شود و علت شوره زدن آجر بررسی گردد. شوره ها انواع مختلفی دارند که از جمله آنها می‌توان به شوره های سولفاتی، شوره های کربناتی، شوره های نیتراتی و شوره های کلروری اشاره کرد.

انواع لکه با رنگ های مختلف بر روی نمای ساختمان

برخی از سطوح بویژه آجر پس از قرار گرفتن در دیوار لک می‌شوند که انواع آن در زیر اشاره شده است:
●لکه با ظاهر سفیدرنگ یا خاکستری کربناتی یا از جنس آهک با حالت پوسته پوسته شدن نما
●لکه با ظاهر سفیدرنگ یا خاکستری توسط رسوب سیلیکاتی که می‌تواند توسط شستن نما با جوهر نمک ظاهر شود.
●لکه های سبز یا زرد شامل سولفات­ها، کلریدها یا هیدرات­های وانادیم لکه قهوه ای مایل به زرد و یا خاکستری بر روی ملات در اثر وجود اکسید منگنز و واکنش با اسید
●لکه های حاصل از منابع خارجی مانند آلودگی، رشد موجودات زنده شامل جلبک یا کپک، کارتن های بسته بندی و …

علت شوره زدن دیوار های آجری و سنگی

علل و عواملی موجب ایجاد شوره بر سطح دیوار می‌باشد که از جمله آنها می‌توان به چند عامل اشاره کرد از جمله:
●رطوبت شدید در سطح و زیرکار
●وجود نمک زیاد در مصالح
●وجود کاپیلار ها و مسیری برای حرکت محلولهای نمکی به سمت سطح دیوار و تبخیر نمکهای محلول در سطح دیوار
●درست و کامل و دقیق آب بندی نشدن پی ها موجب می‌شود آب از زمین به دیوار نفوذ کند.
●اقدام به نقاشی ساختمان، قبل از خشک و سفت شدن بتن می‌تواند موجب شوره زدن شود. 
●پوشانده نشدن کامل ترک دیوارها موجب نفوذ آب در داخل آن خواهد شد.
●در بروز شوره بر روی دیوار علاوه بر نوع آجر، می‌توان به عوامل دیگری مانند ملات در شرایط مرطوب، اجرای نادرست بند کشی هنگام نما کردن، وضعیت جوی آب و هوا در زمان اجرای پروژه ( بویژه رطوبت و فصل سرد زمستان)، نوع سوخت کوره برای تهیه آجر، شوره زنی آجر تو کار و رنگ آجر (بروز بیشتر روی آجر قرمز، قهوه ای وسیاه) اشاره کرد.

معایب استفاده از اسیدها برای حذف شوره آجر

همانطور که در قسمت قبل توضیح داده شد از انواع اسیدها برای پاک کردن و حذف شوره آجر و سنگ استفاده می‏‌شود که معایبی دارد: این اسیدها موجب خوردگی سطوح شیشه ای و سطح نمای ساختمان شده، جلای سنگهای نما را از بین برده و باعث سوراخ کردن تخته های زیر پایی شده و پاشیدن این اسیدها موجب سوختگی شدید دست و بدن می‌شود. علاوه بر این، این اسیدها در بافت نما باقی می ماند و با اولین بارش باران و جذب آب فعال شده و به مرور باعث فرسایش و تخریب نما می‏‌شوند.

بهترین شوینده شوره و دوغاب سیمان برای آجر و سنگ

شرکت نانوفراز سپاهان یک محصول شوینده رفع شوره و دوغاب سیمان برای انواع سطوح آجری، سنگی، بتنی، موزاییک و کفپوش‏ها ارائه می دهد که زیست تخریب پذیر، غیر خورنده، کم بو با قابلیت استفاده آسان برای کاربر می‌‏باشد. از مزایای این شوینده عدم تغییر رنگ زیر لایه می‏‌باشد.

جلوگیری از شوره زدن دیوارهای آجری و سنگی

با کاهش منافذ در دیوار، امکان حرکت محلول های نمکی به سطح کم شده و امکان ایجاد شوره بر دیوار کاهش خواهد یافت. توسط واکنش سولفات های قلیایی با کلرید یا کربنات باریم و ایجاد رسوب نامحلول سولفات باریم، مانع از تحرک سولفات قلیایی شده و بدین واسطه از ایجاد شوره بر سطح دیوارهای آجری جلوگیری می‌کنند. کاهش نفوذ آب به داخل دیوار توسط استفاده حداقلی از آب در هنگام ساخت دوغاب، استفاده از سایه بان ها و پوشش سنگی روی دیوارها، عایق بندی قسمت پایینی دیوار توسط ایزوگام و استفاده از مواد پوشش نانو ضد آب بر روی نمای ساختمان انجام می‌گیرد.
احتمال شوره زنی توسط برخی سیستم های ساخت کاهش می یابد. دیوارهای حفره دار(Cavity Walls) که آجرهای بیرونی را از دیگر اجزای دیوار جدا می‌کند و فضای خالی بوجود آمده در پشت جداره آجرها موجب زهکشی آب می‌شود بدون اینکه باعث حرکت نمکهای محلول به سطح دیوار شود. سیستم اجرای نمای خشک (cladding system) که برای اتصال اجزای نما از تجهیزات فلزی مانند ریل، پیچ و غیره بجای ملات استفاده می‌شود و وجود فضای خالی در پشت نما، خروج سریع آب را موجب می‌شود و از بهترین سیستم ها برای مقاومت در برابر نفوذ آب و کاهش شوره زنی می باشد.

کاربرد نانو پوشش ها در جلوگیری از شوره زدن آجر و سنگ ساختمان

تمیز کردن شوره از روی دیوار موجب حذف موقت شوره می‌شود و بنابراین امکان عود آن وجود دارد بنابراین بعد از اتمام عمل رفع شوره با مواد شوینده یا اسید بهتر است پس از خشک شدن کامل آجر نما و یا سنگ نما و برای جلوگیری از شوره زدن مجدد با استفاده از مواد نانو آجر ضد آب، دیوار را عایق بندی کرد و از جذب باران در فصل سرما و یخ زدگی و ترک خوردن و خرد شدن و فرسایش مصالح جلوگیری کرد.
مواد نانو ضد آب نفوذی مانند محافظ، لایه ای را روی سطح آجر ایجاد می‌کند و مانع چسبیدن و نفوذ آلودگی ها و مواد مختلف به نمای ساختمان در شرایط آب‌ و هوایی مختلف می‌شود. استفاده از مواد آبگریز با کاهش جذب آب، موجب کاهش نمک محلول و رسوبی روی سطح دیوار شده و بنابراین موجب جلوگیری از ایجاد لکه، شوره و هر نوع تغییر رنگ خواهد شد. حتماً پس از حذف شوره نمای ساختمان، جهت محافظت نما نانو پوشش های ضدآب و ضدلکه را روی سطح اجرا کنید.